Hoi daar! Wat een belangrijk onderwerp is dit, zeg!
Ik kan me niet voorstellen dat je vriendschap alleen om dat gespreksonderwerp voorbij gaat! Dan geeft iemand het wel heel snel op. Hebben jullie er ook wel eens goed over gepraat? Waarom je zulke dingen zegt, waarom de vriendin het niet zo goed kan hebben, wat het oprakelt, hoe jullie er het beste van kunnen maken voor jullie allebei?
Ik herken het moeizame gesprek en de verzuchtende reacties ook ontzettend. Mijn vader is ontzettend tegen vegetarisme, en houdt krampachtig vast aan zijn vlees (hij zegt dan dat hij vaak zat vegetarisch (pannenkoeken) (of vis, dat is niet vegetarisch haha) eet, en dat we niet moeten doorslaan en dat het gaat om de afwisseling). Het komt niet aan dat de aarde al zo uitgebuit is dat we het niet redden met één dag minder vlees eten. De cultuur moet anders, de gewoontes moeten anders en wel nu.
Deze reacties komen in mijn geval ook vaak terug als ik het heb over (anti-)racisme, (anti-)kapitalisme, of bijvoorbeeld feminisme. Ze vinden dat ik problemen maak die er niet zijn, dat we een prima positie hebben als vrouw in de Nederlandse samenleving en dat ik niet iedereen over één kam kan scheren, als ik het bijvoorbeeld heb over institutioneel racisme.
Het zijn echt moeilijke gesprekken en ik vrees dat het niet snel anders gaat zijn. Mensen horen meningen/feiten/informatie dat totaal buiten hun wereldbeeld valt en weten niet hoe ze dat kunnen matchen of mengen met hun bestaande kennis. Dat levert vaak een harde tegenreactie op, een aanval, kritiek, 'they lash out'. Ik vind het ook lastig om hiermee om te gaan. Moet ik mij nederig opstellen en mijn woorden zo kiezen dat zij zich minder aangevallen voelen? Moet ik mij in allerlei bochten wringen om hun gevoelens niet te schaden? Of sta ik voor mijn opvattingen en kiezen zij ervoor zo fel te reageren? Bewaar ik die energie voor andere, belangrijke(re) dingen? Of, moet ik schipperen tussen deze twee houdingen? De ene keer wel en de andere keer niet?
Daarbij denk ik dat het ook een 'strijd' is, die nog lang gaat duren, zeker met de oudere generatie. Dat betekent dat het een ding van de lange adem wordt. Je mag soms even rust nemen, iets niet uitleggen, iets niet benoemen, als dat als teveel voelt. Of juist, je wat minder beleefd opstellen, als dat je teveel energie kost.
Dan nog inhoudelijk over klimaatverandering en milieuvervuiling...
Ik snap heel goed dat zulke kleine aanpassingen voor jou, je zo kunnen frustreren als de ander de moeite niet wil opbrengen. Maar keep in mind dat de kleine moeite voor iedereen in iets anders kan zitten. Persoonlijk koop ik niets meer bij de overduidelijk grote, slechte, schadelijke bedrijven zoals H&M, Primark, Zara, Bershka en dergelijke (maar er zijn er nog veeeel meer). Ik ga de winkels gewoon niet meer in en heb ze ontvolgd op social media zodat ze me niet meer kunnen verlekkeren met mooie prints en coole jurken. Ik koop veel tweedehands of ik ga naar winkels die eerlijker zijn (Fysieke winkel bijvoorbeeld Bellamy Gallery, maar is wel meer basic en wat... soberder, veel oudere vrouwen in de winkel, terwijl ze echt prachtige spullen hebben. En laatst heb ik deze webwinkel gevonden: Shop like you give a damn). Ik koop haast niets als ik voor de leuk een dag ga shoppen, omdat je dan waarschijnlijk thuis komt met dingen die je toch niet echt nodig hebt. Ik ben in mijn hoofd bezig met mijn persoonlijke capsule wardrobe en probeer bij elke aankoop te denken: ga ik dit vaak gebruiken, kan ik dit goed combineren, werkt deze kleur voor mij, vind ik dit over X tijd ook nog leuk? Als je dan bijvoorbeeld leren schoenen koopt, kan ik me voorstellen dat dat de investering waard is, het is immers een materiaal dat je heel lang heel mooi kunt houden. Bijvoorbeeld je schoenen regelmatig poetsen, ze naar de schoenenmaker brengen, en je kleding laten verstellen als het niet (meer) past, zijn ook kleine (niet zo duur als nieuwe dingen kopen) uitgaven die eigenlijk heel duurzaam ook zijn.
Maar voor mij is bijvoorbeeld op vakantie gaan naar een ver land ook een kleine moeite om weg te laten. Ik hoef niet naar Griekenland of Spanje, of nog veel verder weg. Ik hoef niet met het vliegtuig en ben eigenlijk al blij met een appartementje aan het Nederlandse strand. Treinen of rijden naar een buurland een leuke afwisseling. Ik word daar gelukkig van, ik voel me daar fijn bij. Maar ik heb heel veel mensen om me heen die echte avonturiers zijn, die de hele coronacrisis al reiskriebels hebben en ontzettend gebaat zijn bij reizen naar een mooi land (bijvoorbeeld, meer ontspannen, meer geïnspireerd raken, maar ook dat hun mentale gezondheid er letterlijk op vooruit gaat). Ik vind het ook gek om te horen dat een vegan vriend met het vliegtuig naar Taiwan gaat, maar tegelijkertijd, ben ik degene die daarover mag oordelen? Ik doe ook niet alles goed. Ik zit regelmatig een uur onder de douche. Dat kost ook heel veel water. Maar dat is mijn ultieme vorm van ontspannen. Ga ik mezelf daarvan beroven? Nee. Zou ik een ander van een gelijksoortige ervaring willen beroven? Not so much. Het belangrijkste vind ik denk ik, dat iemand erover na heeft gedacht. De vervuiling en de footprint heeft onderzocht en een weloverwogen beslissing heeft genomen. Je kunt altijd vragen waarom iemand tot een beslissing is gekomen. Waarom iemand voor het vliegtuig heeft gekozen, waarom iemand voor een primark jas heeft gekozen, waarom iemand ... Vul maar in.
Ik denk dat het ding bij die kleine dingetjes die zo weinig moeite kosten voor jou is, dat mensen er niet over nadenken. Men denkt niet: dit stopcontact kost mij nu X euro en de aarde X vervuiling. Deze ongebruikte verlichte kamer kost de aarde X vervuiling. En ik vrees dat mijn vader bijvoorbeeld niet denkt bij zijn stukje vlees hoeveel het de aarde wel niet heeft gekost. Elke dag opnieuw.
Continue to share your heart with other people even if it has been broken.
