Ik moet voor mijn eindwerk voor Gedragswetenschappen een hele portfolio samenstellen en deze taak is er een deel van.
Ik heb een inleidingstekst geschreven voor het onderdeel 'sociologische verklaringen van deviant gedrag' en ik wil weten of het goed klinkt en of de leerkracht het volgens jullie min of meer goed zal vinden.
Al vooraf bedankt!
Sociologische verklaringen voor deviant gedrag
Voor we aan de slag gaan met de verschillende theorieën rond dit onderwerp, zou het misschien handig zijn om eerst een woordje uitleg te doen over het begrip deviant gedrag.
Deviant gedrag is een bepaalde vorm van menselijk gedrag dat afwijkt van wat als normaal gedrag beschouwd wordt. De maatschappij of de samenleving stelt regels op die duidelijk bepalen wat normaal gedrag is. Bijvoorbeeld betalen op de bus of op de tram is normaal gedrag. Vanaf het moment dat er een gedrag gesteld wordt dat buiten die grenzen valt, is er sprake van deviant of afwijkend gedrag. Als je geen kaartje koopt op de bus en dus zwart rijdt, wordt dat beschouwd als deviant gedrag omdat de regels die normaal gedrag bepalen niet meer worden gerespecteerd.
Het is echter wel nodig om enkele zaken op een rijtje te zetten. Er is namelijk ook een ander fenomeen: crimineel gedrag. Crimineel gedrag is een vorm van deviant gedrag, maar niet alle deviant gedrag is crimineel gedrag. Als je nu door het rood rijdt maakt dat jou niet tot een crimineel hoewel het wel deviant gedrag is. Maar als je afwijkend gedrag stelt zoals een overval plegen of iemand in elkaar slaan dan ben je ook crimineel gedrag aan het vertonen.
Deviant gedrag kan overal voorkomen. Het is niet iets wat zich beperkt tot één enkele sociale klasse, het komt in alle sociale lagen en in alle culturen voor. Je kan het echter niet altijd vaststellen als het bijvoorbeeld binnen een hogere sociale klasse gebeurt, dat wordt “witteboordencriminaliteit” en gebeurt in vele gevallen ongemerkt.
Het is veel logischer om deviant gedrag te verwachten bij iemand uit een arbeidsklasse, dan bij een minister of advocaat.
Deviant gedrag kan grote gevolgen hebben voor de samenleving. Namelijk de functionele en de disfunctionele.
Bij functionele gevolgen werkt deviant gedrag 1) als een soort oproep tot een opstand of revolutie. Elke vorm van sociale verandering begint met deviant gedrag. Deviant gedrag functioneert ook 2) als veiligheidsklep. Neem nu als voorbeeld prostitutie dat wordt gedaan om potentiële verkrachters in toom te houden, want als ze niet meer bij een prostituee terecht kunnen, gaan ze gewone vrouwen hoogstwaarschijnlijk veel meer misbruiken. 3) Deviant gedrag functioneert ook als een signaalfunctie. Stakingen en betogingen geven signaal aan de regering om iets te doen aan een bepaalde situatie.
En ten laatste 4) zorgt deviant gedrag voor samenhorigheid. Als beide partijen tegen één vijand gaan samenspannen verhoogt dat de integratie van de gemeenschap.
Bij disfunctionele gevolgen werkt deviant gedrag op een negatieve manier in op de maatschappij. Het zorgt voor maatschappelijke desorganisatie, de maatschappij kan dan niet meer normaal functioneren, zoals bijvoorbeeld bij een massale staking.
Het kan de samenleving ook ondermijnen. Als iets niet wordt bestraft dan gaat op den duur iedereen een bepaald gedrag vertonen. Zoals spieken of de verkeersregels niet langer respecteren. Het zorgt voor een algemeen gevoel van wantrouwen. Zoals bijvoorbeeld tijdens het Dutroux-tijdperk verloor de samenleving steeds meer en meer hun vertrouwen in het rechtssysteem, deze zaak zorgde voor onzekerheid, angst en crisis.
Het is echter wel opmerkelijk dat niet alle criminele feiten gepleegd worden door mensen uit lagere sociale klasse of door mensen met een slechte opvoeding en dergelijke.
Aan de hand van drie verhalen ga ik nu drie theorieën uitleggen die aantonen hoe deviant gedrag ontstaat bij individuen met een normale achtergrond, individuen die geen financiële zorgen gekend hebben en van wie je niet verwacht dat ze ooit criminele feiten zouden kunnen plegen.
Where there is a sea there are pirates...