Antwoorden Quiz: Ben jij een echte Grammarnazi?

Ik heb alle uitleg van de 'Onze Taal Taalkalender'. Ik heb het dus niet 'heel even' uit mijn duim gezogen. ;]

Vraag 1: 'Ik ben met enkele(n) van mijn collega's ter verantwoording geroepen bij de directeur.' Enkelen of enkele?
- Enkelen
- Enkele
- Allebei zijn mogelijk.
De regels zijn als volgt. Enkele is goed als het voor een zelfstandig naamwoord staat: 'Enkele collega's hebben vakantie.'
Enkele is ook goed als er een zelfstandig naamwoord bij gedacht kan worden dat nét daarvoor in dezelfde of de vorige zin genoemd is: 'Veel collega's zijn op vakantie, maar enkele [denk: enkele collega's] werken door.'
Enkelen met een -n is alleen goed als het naar personen verwijst en 'zelfstandig gebruikt' is, dat wil zeggen dat er geen woord aangevuld kan worden.
De vraag is of enkele(n) in enkelen van mijn collega's nu zelfstandig gebruik is of niet. Het klinkt voor veel mensen vreemd op collega's toe te voegen na enkele: 'enkele collega's van mijn collega's'. En dat betekent dat enkelen zelfstandig moet zijn en met een -n is.

Vraag 2: 'Met elk(e) spaarpunt komt u dichter bij dit prachtige servies.' Elke of elk?
- Elke
- Elk
- Alle bovenstaande antwoorden zijn mogelijk.
Hoewel veel mensen elke spaarpunt mooier zullen vinden klinken, moet het elk spaarpunt zijn: 'Met elk spaarpunt komt u dichter bij dit prachtige servies.'
Het woord spaarpunt staat niet in de hedendaagse woordenboeken en spellinggidsen. Het woordgeslacht ervan wordt bepaald door het laatste deel, punt. Maar gaat het hier om de punt of het punt?
De punt betekent onder meer 'stip, leesteken' en 'scherp uiteinde'. Daar valt spaarpunt niet onder. Bij het punt geeft de grote Van Dale (2005) heel veel betekenissen waaronder 'aanduiding van een waarde'. Dit is de bedoelde betekenis, en een van de subbetekenissen is inderdaad: 'waardepunt door verschillende firma's bij hun producten verschaft.'
Het synoniem waardepunt staat wel in Van Dale, en wel als het-woord.

Vraag 3: 'Op het privé-strand geldt een anti-rookbeleid.' Zijn deze koppeltekens verplicht?
- Ja
- Nee
Nee, die koppeltekens zijn niet verplicht. 'Op het privéstrand geldt een antirookbeleid' is zonder koppeltekens ook correct. Er komt niet standaard een streepje in een samenstelling na privé en anti. Het mág overigens wel, maar er is geen noodzaak toe.

Vraag 4: 'Wij zorgen er met ons vijven voor dat onze oude moeder elke week bezoek krijgt.' Kun je hier ook zeggen 'met z'n vijven'?
- Ja
- Nee
Zowel met z'n vijven als met ons vijven is correct. Afhankelijk van het onderwerp is ons, jullie en hun mogelijk. De vorm z'n is alle gevallen juist, ongeacht het onderwerp.

Vraag 5: 'Laadje, chocolaadje, sneedje, treedje': hoeveel van deze woorden zijn fout?
- Eén
- Twee
- Drie
- Vier
Al de verkleinwoorden zijn verkeerd gespeld. Ze moeten stuk voor stuk met een t in plaats van een d geschreven worden: laatje, chocolaatje, sneetje, treetje.]

Vraag 6: Welke zin is juist?
- Onze hoop werd de bodem ingeslagen.
- Onze hoop werd de bodem in geslagen.
Het werkwoord in deze zin is inslaan, dat hier 'kapotslaan' betekent. Je kunt deze zin als volgt opvatten: 'Van onze hoop werd de bodem ingeslagen', of: 'De bodem van onze hoop werd ingeslagen.' Denk daarbij aan de bodem van een vat: als die wordt ingeslagen, loopt het vat leeg.
De uitdrukking de bodem inslaan wordt gecombineerd met een zogeheten bezittend voorwerp. Dat is hier onze hoop; de bodem is het onderwerp van de zin.
'Onze hoop werd de bodem in geslagen' zou betekenen dat de hoop ergens naartoe werd geslagen, en wel de bodem in. Het gaat dan om het werkwoord slaan, en in hoort dan bij de richtingsbepaling de bodem in (zoals in 'De heipaal werd de bodem in geslagen'). Dat is niet eens zo'n heel rare vergelijking, maar het is niet de oorspronkelijke uitdrukking.

Vraag 7: 'Hij liet het land onder( )water( )lopen.' Wat moet er wel en niet aan elkaar?
- Geen van alle woorden moeten aan elkaar.
- Alle woorden moeten aan elkaar.
- 'Onderwater' moet aan elkaar.
- 'Waterlopen' moet aan elkaar.
Onderwaterlopen staat niet als werkwoord in de woordenboeken. De woorden onderwater en waterlopen staan er wél in. Dat laatste is geen werkwoord; het is het meervoud van waterloop.
Onderwater wordt vrij vaak aan elkaar geschreven, maar het is alleen één woord als vakterm uit de weg- en waterbouw. Het betekent dan 'water dat naar een hoger gelegen plaats opgebracht moet worden', en de klemtoon ligt op onder. In het gewone gebruik is onder( )water geen zelfstandig naamwoord, maar een woordgroep met het voorzetsel onder: 'Ik kan één minuut onder water blijven.' Dan moet onder water in twee woorden worden geschreven.

Vraag 8: Wat is het meervoud van strip: strips of strippen?
- Strips
- Strippen
- Ze zijn allebei fout, strip heeft geen meervoud.
- Ze zijn beide goed.
Strips en strippen bestaan allebei.
Er zijn drie betekenissen waarin alleen het meervoud strips goed is, en strippen niet. Naast de wat verouderde betekenis 'filmstrook' zijn dat:
- 'beeldverhaal, stripboek': 'Ik lees de tv-gids vooral om de strips.'
- 'landingsbaan, airstrip': 'Vliegvelden in het regenwoud hebben vaak niet meer dan twee strips.'
In de andere betekenissen is naast strips ook strippen mogelijk Welke vorm het gebruikelijkst is, verschilt per geval:
- 'strookje op strippen kaart': 'Voor ik de ov-chipkaart ging gebruiken, heb ik eerst al mijn strippen opgemaakt.'
- '(smalle) reep of strook': 'Die tochtstrips/tochtstrippen bij de keukendeur hebben wel geholpen.'

Meld je gratis aan om ook reacties te kunnen plaatsen