Controlevertaling: De weduwe van Ephese
Een bepaalde dame, die in Ephese woonde, was omwille van haar kuisheid uiterst bekend, en ze werd door alle vrouwen, niet alleen van de stad, maar ook van de naburige volkeren, geprezen. Deze dus, werd, toen haar man was gestorven, door groot verdriet getroffen. In de opperste wanhoop kloeg ze dat ze zonder hem niet verder kon leven. Ze was evenmin tevreden om de lijkstoet met loshangende haren te volgen, of om zich op de borst te slaan, zoals het de gewoonte was. Daarom volgde ze haar man naar het graf, waar ze het lichaam hele dagen en nachten begon te bewaken en te bewenen. Ze had immers besloten om ook zelf uit het leven te treden en naast het lijk van haar man dood te gaan door te vasten. Haar ouders en verwanten vroegen waarom ze dat deed, maar zij weigerde haar man achter te laten. Zelfs de magistraten dropen af, nadat ze waren afgewezen. Bij haar was alleen haar trouwste slavin, die samen met haar meesteres rouwde en het licht dat op het gedenkteken was geplaatst vernieuwde. De dame bracht al de vijfde dag zonder voedsel door. Alle burgers bekloegen haar en vroegen zich af, of ze werkelijk zou sterven. Er deed dus maar één verhaal de ronde in heel de gemeenschap; mensen van elke stand bekenden dat ze een uitzonderlijk voorbeeld van kuisheid en liefde neerzette.
Intussen beval de gezagsdrager van de provincie drie rovers aan het kruis te slaan nabij dat graf, waarin de dame het nieuwe lijk aan het bewenen was. De volgende nacht bemerkte een soldaat, die de kruisen aan het bewaken was, een licht tussen de gedenktekens, dat nogal helder schitterde, en hij hoorde het gekerm van een rouwende.
Omwille van de ondeugd van het menselijk geslacht verlangde hij sterk te weten wie er aanwezig was, of wat die aan het doen was. Hij daalde bijgevolg af in het graf en nadat hij een bloedmooie vrouw gezien had, stond hij eerst stil, alsof hij door één of ander wonder geschokt was. Toen hij vervolgens het lichaam van de dode en de tranen zag, begreep hij dat de vrouw het gemis van haar man niet verdroeg. Daarom begon hij de rouwende aan te sporen, dat ze niet in vergeefs verdriet mocht volharden. Maar de dame begon zich al te heftig op de borst te slaan, en legde haar afgerukte haren bovenop het lijk van haar man.
Toch deinsde de soldaat niet terug. Hij bracht voedsel en wijn naar het gedenkteken. Uiteindelijk strekte de slavin, die door de geur van de wijn omgekocht was, haar handen en begon meteen de koppigheid van de dame te belagen. “Wat zal het je baten,” zei ze “als je door te vasten dood bent, en als je jezelf levend begraaft? Je wilt toch wel liever leven en van de voordelen van het licht genieten? Het lijk van je man zelf, moet je aanmanen om te leven.
Toen duldde de dame, die zich gedurende vele dagen van voedsel had onthouden, dat haar koppigheid gebroken werd, en niet minder begerig dan de slavin nam ze het voedsel aan. De soldaat, die eerder opgemerkt had, dat de dame bloedmooi was, treuzelde vele uren in haar graf, en met dezelfde vleiende woorden, waarmee hij verkregen had, dat de dame wou leven, viel hij nu haar kuisheid aan. En de jongeman leek de kuise vrouw niet lelijk te zijn. Tenslotte overtuigde de soldaat haar, om zijn liefde niet af te wijzen. Ze lagen dus niet alleen die ene nacht samen, maar ook de volgende en de derde, met de deuren van het graf gesloten.
En zo haalden de ouders van een gekruisigde rover, toen ze zagen dat de kruisen zonder bewaker waren, midden in de nacht hun zoon heimelijk van het kruis en begroeven ze hem. De volgende dag zag de soldaat, nadat hij uit het graf was gekomen, dat er een kruis zonder lijk was. Hij vreesde hevig dat hij zwaar zou gestraft worden, en hij legde aan de dame voor wat er was gebeurd. Hij bevestigde dat hij de uitspraak van de rechter niet zou afwachten, maar zijn nalatigheid met het zwaard zou bestraffen.
De vrouw die even barmhartig als kuis was (abl. van hoedanigheid: de vrouw van dezelfde barmhartigheid als kuisheid) zei: “mogen de goden het niet toelaten dat ik op hetzelfde moment de twee grafstoeten van twee mannen zie, die mij uiterst dierbaar zijn. Ik wil liever een dode omhoog hangen, dan een levende te doden.” Na deze woorden droeg ze hem op om het lijk van haar man uit de lijkkist te tillen en hem aan dat kruis, dat leeg was, vast te maken. De soldaat maakte gebruik van het talent van de uiterst vooruitziende vrouw, en de volgende dag vroeg het volk zich af op welke manier dan toch een dode het kruis was opgeklommen.
How lucky I am to have something that makes saying goodbye so hard.