Goh, principieel, onder zeer ernstige omstandigheden, misschien, maar daar is nu eenmaal geen mechanisme voor in de Europese Unie. Geen enkel verdrag van de EU heeft een clausule die het mogelijk maakt een land de EU gewoon even uit te flikkeren. Sinds het Verdrag van Lissabon hebben we een exitclausule (zie: Brexit), maar dat is dus enkel als het land het zelf wil. Blijven tieren dat we Hongarije en Polen er maar uit moeten tyfen, gaat ons niet veel verder helpen. Bovendien zijn de fundamentele waarden van de EU (de schending waarvan meestal het probleem is als men het over landen uit de unie zetten heeft) niet in concrete wetten gegoten, en het Europees Hof van Justitie heeft daar dus weinig over te zeggen. Jet enige mechanisme dat we daartegen hebben is Artikel 7, dat stelt dat wanneer een land die fundamentele waarden schendt, andere landen bij unanimiteit kunnen besluiten dat dat land zijn stemrecht in de Raad verliest. Dat is op zich een goed mechanisme, maar als je natuurlijk met twee lastpakken zit (Polen en Hongarije), houden die dat gewoon voor elkaar tegen.
Je helpt er sowieso niemand (ook niet in die landen) mee vooruit om die landen uit de unie te gooien, het zou naar mijn mening beter zijn mochten er striktere criteria gelden en makkelijkere straffen. Het Hof van Justitie kan oordelen en bestraffen (meestal boetes) waar een land de Europese wetgeving schendt. Het lijkt me niet nodig een land de laan uit te sturen omdat ze hun begroting niet op orde krijgen (zou overigens ook doei België zijn, in dat geval!). Als je het over schendingen van de rechtstaat hebt, kan je nochtans weinig doen. Buiten artikel 7 is er één wet ivm het inhouden van subsidies, maar dat is meestal nogal chanteerbaar getouwtrek. Het lijkt me dus interessanter om betere strategieën ter bestraffing van het breken van Europees recht te implementeren, dan te roeptoeteren over landen eruit gooien. Beide zaken zijn volgens de huidige verdragen niet (of, in het eerste geval, weinig) mogelijk, maar die strategieën aanpassen in volgende verdragen (hoewel onwaarschijnlijk), is in elk geval niet zo onmogelijk als verwachten dat een land als Polen of Hongarije of zelfs Bulgarije of Roemenië of Griekenland bij een verdragswijziging zou instemmen met de mogelijkheid van andere landen een bepaald land eruit te gooien. Ik weet ook niet hoe dat dan precies zou werken---bij unanimiteit van de andere landen? Want in dat geval zitten we gewoon weer bij het probleem van artikel 7---je gaat quasi nooit iedereen overtuigen om die procedure op gang te trekken, hoe gerechtigd het ook moge wezen. Lijkt me dan een stuk haalbaarder (alhoewel nog steeds onwaarschijnlijk) om juridische en bestraffingsprocedures te vereenvoudigen.
En een federale EU zou daar natuurlijk bij helpen (dan staat je federale staat boven de lidstaten en kan die gemakkelijker bestraffen), maar dat hebben we in het verdrag van Maastricht aan ons laten voorbijgaan, en het zit er niet aan te komen dat dat in de voorzienbare toekomst wel gaat gebeuren. Federalisering van de EU is onder de lidstaten niet bijzonder populair, en onder de Europese bevolking al helemaal niet. Dus ik vrees dat we het gaat moeten doen met de middelen die we hebben, en met de politieke wil die de lidstaten op dit moment hebben (en dat is niet veel).
Even as we grieved, we grew; even as we hurt, we hoped; even as we tired, we tried
Ledecky
