Energy drink is tegenwoordig hip. Vrijwel elke scholier heeft het drankje wel eens geproefd en er zijn nog altijd scholieren die meerdere blikjes per dag drinken. Elke dag. De gemiddelde scholier nuttigt er twee tot vier per dag, waarbij meisjes iets beter weten te matigen dan jongens.
Een ander voorbeeld: merkkleding. Tegenwoordig ben je ‘ouderwets’ als je geen merkkleding draagt. Je hoort er gewoon niet bij. Pesten is van alle tijden en het niet dragen van merkkleding is nog altijd aanleiding voor rottige opmerkingen.
Wat hebben deze situaties met elkaar gemeen? Het dragen van merkkleding en het drinken van blikjes Energy komt voort uit groepsdruk. Je weet wel wat dat is. Zo niet, dan heb je waarschijnlijk een geweldige jeugd gehad. Groepsdruk betekent dat een grote groep een hype neerzet of eraan meedoet, en vervolgens gaat iedereen meedoen aan die hype ‘omdat iedereen het doet’. Als je aan iemand vraagt of hij of zij Energy drink lekker vindt, is de kans groot dat het antwoord nee is. Maar drink je het niet, dan hoor je er niet bij. Dan val je buiten de boot en is je kans op een sociaal leven vrijwel verkeken. Dit geldt ook voor merkkleding. Draag je geen Replay-jeans? Dan ben je een loser.
Misschien teken ik groepsdruk wat zwart-wit af. Maar de impact van groepsdruk is heel groot. Mensen die net niet voldoen aan de norm, of niet zijn zoals de rest, worden gewoon genegeerd of zelfs buitengesloten. Dat kan ernstige gevolgen hebben voor je zelfvertrouwen. Je krijgt misschien het gevoel dat je er niet meer toe doet, dat niemand je aardig vindt en dat het geen verschil meer zou maken voor de rest van de wereld of je er nu wel of niet bent. Je komt alleen te staan. Misschien vergezocht, maar helaas voor zeer veel mensen nog altijd de realiteit van alledag. Ikzelf heb nooit meegedaan aan inhoudsloze hypes en ben nooit een meeloper geweest. Heb altijd mijn eigen keuzes gemaakt. En nu beschouw ik dat als een sterke eigenschap – maar vroeger, toen ik nog op de middelbare school zat, kon ik bij niemand aansluiting vinden. Groepswerk deed ik in mijn eentje. En nu heb ik hier nog altijd moeite mee, omdat ik het moeilijk vind om mensen te vertrouwen. Want: vinden ze me wel echt aardig? Die vraag spookt nog elke dag door mijn hoofd.
Onlangs hebben op de school van mijn jongere zusje twee zelfmoorden plaatsgevonden. Binnen een maand. Twee jonge mensen, in de derde klas, die nog een compleet leven voor zich hadden. Waarom ze tot hun daad zijn gekomen, is bij mij nog altijd niet bekend. Ik kan dan ook niet hard zeggen dat pestgedrag of buitensluiting de oorzaak was. Maar laat duidelijk zijn dat groepsdruk voor een slecht zelfbeeld kan zorgen en dat buitensluiting vanwege het niet voldoen aan de norm, echt niet oké is.
Hebben jullie ooit te maken gehad met groepsdruk? Hoe gaan jullie daarmee om?
[ bericht aangepast op 2 juli 2017 - 14:05 ]
oi, suzy