Zelfbewustzijn is basis van zelfkennis. Wat zijn de bronnen waar mensen informatie over zichzelf vandaan halen?
Introspectie (plegen): We kunnen bij onszelf naar binnen kijken. Je weet van jezelf wat je mooi/lelijk, vies/lekker vind.
Wilson & Nisbett geven illustraties van het feit dat mensen vaak hun werkelijke drijfveren en oorzaken van hun eigen gedrag niet kennen. We bedenken een aannemelijke verklaring voor ons eigen gedrag. In later werk van Wilson beschijft hij hoe het komt dat we onze drijfveren niet kennen. Veel dingen die we doen zijn gedelegeerd naar het onbewuste. Dat is functioneel: We worden gek als we overal bewust over nadenken. Het is dus Cognitief Efficiënt. Het onbewuste neemt ons veel denkwerk uit handen. In dit verband spreek Wilson van het adaptieve onbewuste; Het werk van het onbewuste is nuttig.
Keerzijde van adaptieve onbewuste is dat we onze eigen drijfveren niet kenen. We weten wat we lekker vinden, wie we aardig vinden. Maar waaróm is dit eigenlijk zo? We kennen het resultaat, maar niet het proces zelf.
Uit onderzoek blijkt dat we onze eigen bedenksels (waarom je dénkt dat je iets doet) baak niet kloppen met de onbewuste motieven. Dit betekend dat onze expliciete, bewuste zelfkennis vaak leidt tot een verkeerde inschatting.
You are beautiful, you are love.