Ethiek en evolutie
Gisteren was één van de zeldzame momenten waarop ik tv keek. Op Eén (Vlaamse televisiezender) was er een programma bezig over een vrouw met een zoontje dat het syndroom van Down had. Zij ging dan met allerlei mensen praten over de abortus van een kind met trisomie-21. Zijzelf was natuurlijk tegen en vond het ethisch onverantwoord, omdat niemand zou mogen beslissen wie wel en wie niet het recht heeft om te leven. Volgens haar ging het helemaal de verkeerde weg op in de geneeskunde.
En ik, als voorstander van abortus, dacht maar één ding: onwetende kip dat ze is. Als er geen geneeskunde was, zouden er niet veel kinderen met het syndroom van Down rondlopen, want ze zouden redelijk vroeg sterven aan de complicaties van hun ziekte. Geneeskunde heeft nooit iets anders gedaan dan beslissen wie er wél blijft leven. Daarbij – en dit gaat heel cru klinken, maar het is de waarheid – zouden kinderen met het syndroom van Down niet eens geboren mogen worden. 2/3 zwangerschappen van een kind met trisomie-21 eindigt in een miskraam, omdat ons eigen lichaam voelt dat er iets mis is met het embryo of de foetus.
En toch, zeggen dat mensen met het syndroom van Down niet zouden mogen leven, zou veel mensen tegen de borst stoten. Als je eraan toevoegt dat we alle mensen met een aandoening gewoon zouden moeten laten sterven, zou heel de wereld in opstand komen.
En toch, vanuit evolutionair standpunt, is dat precies wat we moeten doen. Wij mensen zijn er de afgelopen jaren ontzettend goed in geworden de evolutie te ondermijnen. Mensen met bepaalde aandoeningen, met slecht DNA, worden door therapie oud genoeg om kinderen op de wereld te zetten, en hun slechte DNA door te geven. Aandoeningen verspreiden zich over generaties, waar ze eigenlijk zouden moeten stoppen na één generatie.
Wat ik me dan afvraag, is of wij mensen wel het recht hebben om in te grijpen in de evolutie, om onszelf bijna letterlijk in het been te schieten. Is onze ethiek echt meer waard dan onze evolutie? Vanuit een sociaal standpunt: zeker. Maar vanuit genetisch standpunt, met een oog op de toekomst… misschien niet. Geneeskunde zorgt er niet dat er minder morbiditeit* op de wereld is. In tegendeel, hoe het er nu aan toe gaat, zou je bijna kunnen zeggen dat geneeskunde zorgt voor méér morbiditeit.
*morbiditeit: chiquere term voor ziekelijkheid
Reacties (4)
Dit vind ik een heel interessante column. Ik heb het nooit echt uit standpunt van evolutie bekeken en werd nieuwsgierig eenmaal ik begon te lezen.
5 jaar geledenHet klinkt idd cru dat volgens evolutie ze eigenlijk niet zouden mogen bestaan als je eigen lichaam het op natuurlijk wijze al zou tegenhouden. Dat wist ik niet. (Dacht dat ze gewoon te zwak waren om een bevalling te overleven.) Het klinkt dan wel dubbel dat we wel levens verbeteren en tegelijk niet, omdat de slechte genen worden doorgegeven.
In ieder geval ben ik wel voorstander van de keus te geven en er wel levens mee te redden. Maar je vraag of ethiek belangrijk is dan onze evolutie.. Moeilijk, maar ik denk persoonlijk van wel.
Het is idd lastig. Maar ik vind abortus wel anders dan mensen uitmoorden. Ik kan mij voorstellen dat niet iedereen het vermogen heeft om voor een kind met een handicap te zorgen. Ik zou zelf wel een nipt-test doen.
6 jaar geledenJe slaat de spijker op z'n kop, Romi. Ik heb hierover ook al met Ons een discussie gehad naar aanleiding van die Chinese randdebiel en z'n Chinese HIV-resistente baby's, maar het is ontzettend lastig om tot een oplossing te komen. Wanneer is een ziekte erg genoeg om iemand te laten sterven? En wie bepaalt dat? Zijn er misschien niet ook aandoeningen die gunstig zijn voor de ontwikkeling van onze maatschappij? Denk aan autistische savants die ingewikkelde berekeningen uit hun hoofd doen. Laat je iemand met een open beenbreuk, een infectie als gevolg en geweldig DNA toch doodbloeden? Waar leg je in godsnaam die grens? Plus: wordt genetische modificatie dan ineens toch de oplossing voor bijvoorbeeld Huntington (CNV's), want dan is die ziekte zo de wereld uit. Is dat wat we willen?
6 jaar geledenIk ben het deels met je eens. Uit humanistisch oogpunt is het - zoals je al aangaf - bijna cru om embryo's met een bepaalde ongeneeslijke ziekte of aandoening te laten sterven. Voor de ouders is dit misschien wel moeilijker te aanvaarden dan een (deels) gehandicapt kind. Maar ik begrijp je punt zeker. Toch vraag ik me af waar je de grens trekt. Wanneer is een ziekte erg genoeg om een kind te laten sterven, alleen maar om er zeker van te zijn dat een volgende generatie dat gen niet meekrijgt?
6 jaar geleden