Vrije literatuurkeuze op school
Ik ben voorstander van een vrije literatuurkeuze op school. Oké, een volledig vrije keuze in welke boeken je moet lezen en over welke je boekbesprekingen moet maken, is misschien niet realistisch en praktisch niet haalbaar, maar elke school zou zich toch moeten voorzien van een ruime keuzelijst met aandacht voor alle genres en alle tijden. Op mijn school was dat ook zo. Tijdens de twee laatste jaren van het middelbaar kregen we een lijst van zo'n 150 boeken waaruit we mochten kiezen. Daarbovenop mochten we nog steeds extra suggesties doen en meestal werden die goedgekeurd. 'Zolang ik al jullie boeken ook nog gelezen krijg, mogen jullie lezen wat jullie willen', dat was zowat het motto van onze leerkrachten nederlands. Leerlingen zin geven om te lezen, dat was hun doel eerder dan hen vol te stampen met dikke klassiekers waar de gemiddelde schoolgaande leerling toch nog niet klaar voor is. Niet dat er op onze keuzelijst geen klassiekers stonden, integendeel. Maar er stond ook nog zoveel méér op. Het was dan ook een keuzelijst met een reden.
Ik heb dat altijd vanzelfsprekend gevonden, dat systeem. Wie zegt er immers dat enkel die boeken die al 100 jaar meegaan goed zijn? Wie zegt er dat een boek in een wereldbibliotheek moet zijn opgenomen om het lezen waard te zijn? Niemand zegt dat. En toch is het wat blijkbaar veel leerkrachten Nederalnds denken. Ik was me er niet bewust van dat er scholen waren die een andere regeling troffen wat betreft de literatuurlijst totdat ik, nu ik écht studeer, verbaasde reacties begon te krijgen van studiegenootjes: 'Huh, jij mocht 'mannen die vrouwen haten' lezen voor school?' en 'Een boekbepsreking over Harry Potter? Echt waar?'.
De boekbesprekingen over Harry Potter dateren wel vanuit het eerste middelbaar, dat geef ik toe.
Het doet me pijn als ik vrienden hoor vertellen dat ze als kind zo graag lazen terwijl ze nu niet meer kunnen geloven dat ik nog altijd graag lees. Als ik hen dan vraag hoe het komt dat ze nu niet meer graag lezen heeft het altijd te maken met de boeken die hen verplicht werden opgelegd in het middelbaar. Dat vind ik zonde. Mensen ontmoedigen om in hun latere leven te blijven lezen lijkt mij nu net het tegenovergestelde van wat er in het middelbaar bereikt hoort te worden.
Dan denk ik: 'Die mensen lezen wel graag, die moeten alleen het boek vinden dat hen dat terug kan doen inzien'. En toch begrijp ik hen zo goed. Als je 6 jaar lang wordt gedwongen om de ene Dostojewski na de andere te lezen, als je klassiekers als 'De leeuw van Vlaanderen' en 'De naam van de roos' verplicht moest lezen... Je zou van minder de lust om te lezen verliezen. Daarmee wil ik niet zeggen dat die boeken slecht zijn. Er is wel degelijk een reden waarom ze de benaming 'klassieker' hebben gekregen, maar dat is niet omdat ze gemakkelijk zouden zijn. Dat is niet omdat het boeken zijn die je zonder al te veel nadenken na een lange dag nog even leest voor het slapen gaan. Terwijl dat net wel is wat veel mensen verwachten van een boek. En wat is er dan mis mee
om die mensen de mogelijkheid te geven een Lanoye en Brusselmans te lezen? Onze grote Vlaamse schrijvers mogen ook wel eens gepromoot worden op school. Zeker omdat dat wel boeken zijn die je later gemakkelijk verder blijft lezen.
Nog meer pijn doet het me als mensen niet geloven dat er nog echt leuke nederlandstalige boeken zijn en daarom alleen nog maar in het Engels lezen. Het Engels heeft zeker ook zijn charmes, maar om nu te gaan beweren dat een Nederlands boek per definitie slecht is? Dat is dan ook weer overdreven. Dat zijn dan vaak mensen die voor Engels wel 'Game of Thrones' en dergelijke mochten lezen. Ja, zo zorg je helemaal dat jongeren een afkeer krijgen van lezen in het Nederlands.
Ik geloof niet dat iedereen van lezen kan houden. Ik ken ook genoeg mensen die zelfs als kind al een afschuw hadden van lezen. Daar is dan ook niks mis mee, ieder zijn eigen hobby natuurlijk.
Maar als mensen aanvankelijk wel graag lazen en die lust verliezen door ons educatief systeem, dan is er toch iets behoorlijk mis met dat systeem volgens mij.
Reacties (3)
9 jaar geledenIk ben het zo ontzettend met je eens! Bij mij op school was er altijd een soort combinatie van vrije keuze en opgelegde keuze: we moesten heel vaak kiezen uit bepaalde lijsten, af en toe kregen we een boek opgelegd dat iedereen moest lezen (het eerste deel van Gulliver's Travels bijvoorbeeld voor Engels, echt niet om door te komen! Ik ben blij dat we niet het hele boek hoefden te lezen) en soms mochten we iets kiezen dat niet op een lijst stond, alleen dan moest het wel van een bepaald niveau zijn en goedgekeurd worden. Ik heb een periode gehad, toen ik in de vierde en de vijfde zat, dat ik opeens een stuk minder graag las dan dat ik voorheen deed en dat had inderdaad gewoon met het soort boeken te maken. De laatste tijd heb ik echter weer het ene na het andere boek verslonden. Dit waren over het algemeen wel 'Young Adult' romans en ik snap misschien ook wel dat dat niet het soort boeken zijn dat ze ons op school laten lezen, maar toch denk ik dat het een hele kunst is om een goed leesbaar boek te schrijven, dat lezers meezuigt in het verhaal en ervoor zorgt dat ze de pagina's maar willen blijven omslaan. De gemiddelde YA-schrijver heeft dit voor mijn gevoel beter begrepen dan de literatuurschrijvers (niet alle literatuurschrijvers, maar een paar van die typische gevallen) die hun boeken proberen vol te proppen met zoveel mogelijk ingewikkelde symboliek als ze maar kunnen bedenken.
Maar goed, ik vind dat je je mening heel goed verwoord hebt in dit column en vooral met die laatste zin ben ik het echt heel erg eens!
Ik ben het met je eens! Bij mij in de klas ben ik de enige die nog leest en mensen denken nog steeds dat ik gek ben dat ik lezen leuk vindt.
9 jaar geledenAls het verplichten van het lezen van 'klassieke' literatuur nou echt een effect zou hebben, als de leerlingen die boeken ook echt zouden lezen, zou het misschien niet eens zó erg zijn, maar na het lezen van één of twee saaie boeken, halen ze voortaan gewoon alles van het internet...
Ik merk het aan mezelf ook, ik lees de boeken voor school amper, terwijl ik verder 2 boeken per week lees...
Het is hoog tijd dat het schoolsysteem wakker wordt, en beseft dat het belangrijker is dát leerlingen lezen en niet wát ze lezen
Ik ben het volkomen met je eens. Het doel lijkt me juist om mensen aan te sporen meer te lezen.
9 jaar geleden