Schrijfwedstrijd Vashton en Soe - Opdracht 3

Leidt hiv echt tot aids?
(Hint: het antwoord is ja)

Humaan immunodeficiëntievirus - het is nogal een mond vol. Bij de meeste mensen staat het bekend als hiv, het virus dat tot aids leidt. Maar is dit wel echt zo? Is dit causale verband wel met zekerheid aangetoond? De titel verklapt het antwoord al. Ja, dit verband bestaat inderdaad, zoals in de afgelopen drie decennia is bewezen door meer dan 175.000 wetenschappelijke publicaties. Desondanks zijn er nog steeds mensen die in andere theorieën geloven. Deze activisten noemen zichzelf aidsontkenners, omdat ze stellig ontkennen dat hiv de oorzaak is van aids. Ze hebben wilde alternatieve theorieën die het onmiskenbare bestaan van aids zogenaamd zouden verklaren op de enige juiste manier, zoals slechte voeding of een verkeerde leefstijl. Dit is niet alleen net zo bizar en naïef als het klinkt, maar kan ook erg letterlijk levensgevaarlijk zijn. Het is ronduit schokkend dat aidsontkenning zelfs in 2014 nog een zeer reëel fenomeen is.
      Om te beginnen wordt aidsontkenning niet ondersteund door degelijk wetenschappelijk onderzoek. De verschillende theorieën die de ronde doen zijn niet of nauwelijks gebaseerd op bekende feiten, maar bestaan vooral uit ideeën die in theorie mogelijk zijn, maar waar nooit enig bewijs voor is geleverd. Kleine fouten in onderzoek dat het verband tussen hiv en aids aantoont worden breed uitgemeten en achterhaalde feiten worden telkens opnieuw gebruikt om een alternatieve verklaring te ondersteunen. De meest populaire theorie die aids verklaart komt van de Oost-Duitse hoogleraar Jakob Segal. In 1983, twee jaar na de ontdekking van hiv, kwam hij met het verhaal dat aids een virus is dat zou zijn ontwikkeld door Westerse wetenschappers met als uiteindelijke doel een aanval op de Afrikaanse bevolking. Dit zou leiden tot hoge sterftecijfers en dus verzwakking, wat het koloniseren van Afrikaanse landen gemakkelijker zou hebben gemaakt. Segal legde de snelle verspreiding van aids in de VS uit doordat het virus op gevangenen uitgetest zou zijn en vervolgens door homoseksuele mannen die hun straf hadden uitgezeten naar New York zou zijn gebracht. Theorieën zoals deze roepen beelden op van mensen met hoedjes van zilverpapier die volkomen zeker weten dat de Amerikaanse regering in het geheim contact heeft gehad met buitenaardse wezens. Zelfs als je er een momentlang over nadenkt of er niet toch een kern van waarheid in de woorden schuilt, zul je daarna je hoofd schudden en het geheel bestempelen als paranoia.
      Verder zijn campagnes van aidsontkenners een erg gevaarlijke bron van verkeerde informatie voor mensen die weinig van hiv afweten. Er worden onjuiste voorlichtingen gegeven, wat voor angst en onbegrip zorgt. Aidsontkenners denken vaak dat ze goed werk doen en zijn zelf oprecht overtuigd van de ideeën die ze verspreiden. Ze zien zichzelf als klokkenluiders, wiens taak het is de rest van de wereld “wakker te schudden”. Dit betekent dat ze in het ergste geval niet voor rede vatbaar zijn en weigeren überhaupt te overwegen of argumenten van mensen met een andere mening niet toch erg logisch klinken. Men kan erom lachen, net zoals men kan lachen om mensen die met de Bijbel zwaaien als er wordt gevraagd naar redenen waarom homoseksualiteit een gevaar voor de mensheid is, maar uiteindelijk heeft al dit toch een grote invloed op de levens van onschuldige mensen. Dit is nog meer zo omdat men zeker in deze tijd in veel landen erg snel geneigd is te geloven dat de regering corrupt en duivels is. Als er dus een charismatisch persoon met een alternatieve, simpelere en minder enge verklaring langskomt, is het gemakkelijk om jezelf daarin te laten geloven. Het is een standaard defensiemechanisme van de mens.
      Maar het gaat nog verder dan dat, want aidsontkenning leidt niet zomaar tot de verspreiding van onjuiste informatie, maar draagt op die manier ook met schokkende nummers bij aan het aantal onnodige sterfgevallen ten gevolge van aids. Door niet te onderkennen dat hiv de oorzaak van aids is, is er voor mensen ook geen reden om maatregelen te nemen om besmetting met hiv te voorkomen. Dit leidt ertoe dat mensen onbeschermde geslachtsgemeenschap hebben en als ze besmet zijn geen hiv-remmers slikken, wat ernstige gevolgen kan hebben. De meest schrijnende gevallen zijn echter altijd die waarbij kinderen betrokken zijn. Het is de taak van ouders om kinderen te behoeden voor gevaren, maar wat als de ouders ervan overtuigd zijn dat er geen gevaar is? Toen de President van Oeganda begon met voorlichtingen over hiv, daalde het aandeel zwangere vrouwen dat hiv had en dus kon overdragen op het kind van dertig procent binnen enkele jaren naar slechts zes. Dit is het soort onbetwistbaar bewijs dat het onbegrijpelijk maakt dat er nog steeds mensen zijn die bewust medicijnen weigeren, zelfs als het om de levens van hun eigen kinderen gaat.
      Samengevat is aidsontkenning dus, zelfs al zou de gemiddelde Nederlander dat misschien niet verwachten, nog steeds een groot probleem bij de bestrijding van hiv en alles waar besmetting toe kan leiden. De theorieën zijn niet wetenschappelijk onderbouwd en kunnen vaak niet anders beschreven worden dat angstzaaierij. Dit is gevaarlijk en valt bovendien heel simpel te voorkomen door juiste voorlichting. Hiermee zouden duizenden levens gered kunnen worden, waaronder vele van kleine kinderen. De enige vraag die ons nu nog rest is dus niet of hiv tot aids leidt, maar waarom deze vraag vandaag de dag nog steeds gesteld wordt.