Buitenlander
Op de tijd van schrijven zit ik op het vliegveld van Oslo te wachten tot mijn vliegtuig vertrekt. Nog maar een paar uur en ik ben weer thuis, of terug in mijn andere thuis, want Oslo is ook thuis. Het grootste verschil is dat ik opeens geen buitenlander meer ben en iedereen op straat weer gewoon versta. Ik spreek wel wat Noors en als mensen langzaam praten, kan ik redelijk wat verstaan, maar vijf maanden is niet genoeg tijd om een taal volledig machtig te worden. Ook zal mijn heerlijke wollen trui opeens compleet overbodig zijn. In Nederland is het bijna vijftien graden warmer dan hier. Ik ga de sneeuw missen.
Terug naar het thema waar ik eigenlijk over wilde schrijven: buitenlander zijn. Telkens als er hier op Quizlet een topic geopend worden over een niet-blanke die iets verkeerds doet, zelfs als het zo onschuldig is als tegen Zwarte Piet zijn, zijn er altijd wel een paar mensen direct brullen dat mensen terug moeten naar hun eigen land of zich 100% moeten aanpassen. Er is kritiek op andere culturen en op de taalvaardigheid van mensen wier Nederlands niet op en top in orde is. Ik lees dit soort dingen, maar reageer niet. Ik ben te kwaad om iets fatsoenlijks te kunnen zeggen.
Ik ben opgevoed met het idee dat andere culturen dan wel anders zijn, maar niet slecht en dat (redelijke, dit is geen lofzang voor kannibalisme, terrorisme, vrouwenonderdrukking en meer van dat soort dingen) verschillen de samenleving alleen maar leuker maken. Maar goed, dit lees je ook in alle boeken en ach, ene oor in, andere oor uit. Ik geef liever een beeld van hoe het was voor mij, als buitenlander.
Ten eerste, ik ben blank, West-Europees en mijn Engels is op academisch niveau. Al deze factoren maken het voor mij al een stuk gemakkelijker om te integreren in een samenleving als de Noorse (blank, West-Europees, iedereen spreekt Engels). Toch waren er een paar dingen die er direct voorzorgden dat ik me een buitenstaander voelde, niet deel van de samenleving.
Ik sprak ten eerste de taal niet. Toen ik net arriveerde was mijn Noors net zo goed als alle andere talen die ik niet spreek. Ik kon de letters lezen, maar had geen idee wat er stond. Het voelde raar en ergens heel erg overweldigend. Plots kon ik mijzelf niet meer redden en moest ik de Noorse bevolking vaak om hulp vragen en om vertalingen vragen. Ik voelde me niet meer onafhankelijk en ook direct totaal niet meer op mijn plek. Het zorgde er wel voor dat ik mijn uiterste best ging doen tijdens de lessen Noors en ik kan nu trots zeggen dat ik een niveau A1 in Noors heb. Wiehoe. Ondanks mijn ‘uitstekende’ Noors voelde ik me nog steeds ongemakkelijk. Het voelt erg genant om steeds te moeten zeggen: ‘Unnskyld, men jeg snakker ikke norsk, snakker du engelsk?’ (Het spijt me, maar ik spreek geen Noors, spreekt u Engels?). Vijf maanden tijd is bij lange na niet genoeg om een taal die erg dicht aan het Nederlands ligt te leren, zeker als volwassenen, met minder flexibele hersenen (ja echt). Dit heeft mij doen realiseren dat het onmogelijk is om van mensen te verwachten dat ze binnen een jaar of iets dergelijks vloeiend Nederlands spreken, zeker als de moedertaal geen Germaanse taal is.
Ten tweede zijn de cultuurverschillen tussen Noorwegen en Nederland groter dan verwacht. Iemand vragen om samen iets te gaan eten is bijvoorbeeld erg onbeleefd, samen koken is iets wat je blijkbaar als zesde date gaat doen. Door deze regel heb ik op de eerste avond mijn huisgenoot al in een ongemakkelijke positie gebracht. Zo zijn er meer kleine dingen. Noren praten in het openbaar niet met elkaar en helpen elkaar ook niet (over het algemeen, er zijn uitzonderingen). Dit is vaak heerlijk rustig, maar soms ook ongemakkelijk. Zo viel in de metro ooit eens een oude vrouw. Niemand hielp haar; ik wilde helpen, maar sprak geen woord Noors. Ik had geen idee wat ik moest doen. Een vriend van me besloot wel te helpen, maar werd vriendelijk afgesnauwd. Eh, oké… Dit soort situaties zorgden ervoor dat ik in het begin me erg onzeker voelde in de samenleving. Ik had geen idee van de Noorse gedragscodes en mijn Nederlandse waren duidelijk fout.
Ik was eenzaam en alleen, ver van huis en probeerde daarom met de andere buitenlandse mensen die ik leerde kennen een soort van eigen familie op zetten, met ‘Zuid’-Europese gebruiken. Na een tijd kreeg ik wel door hoe alles werkte en begon ik mij een echte Noor te voelen, maar de eerste weken, maanden waren zwaar. Ik sprak de taal niet, kende de gebruiken niet en vaak was er wel iemand die mij veroordeelde als ik weer eens iets niet op de juiste manier deed. Mijn tijd als buitenlander was leuk, maar moeilijk en sindsdien kan ik niet meer zo hard oordelen over de buitenlanders in Nederland. Er zijn altijd uitzonderingen, maar misschien kan er in de uiterst gemene, soms racistische debatten eens worden meegenomen hoe moeilijk het is om ver van huis te integreren in een compleet vreemde samenleving.
God Jul!
Reacties (6)
Mooie column! En een volledig nieuwe taal leren als volwassene is inderdaad moeilijk. Ik vind wel dat als er mensen zijn die naar België of Nederland immigreren ze op z'n minst moeten proberen de taal te leren maar ze moeten het voor mij inderdaad niet vloeiend kunnen, want dat is onmogelijk.
9 jaar geleden